Karat , pırlantanın ağırlık ölçüsü olduğunu aktarmak mümkün. Pırlantanın kalite kontrolü açısından da önemli bir yere sahip olan karat, çeşitli kriterlere göre değişiklik gösterebiliyor. Elmasın kesim işleminin tamamlanmasının ardından ortaya değerli taşlar çıkıyor. Söz konusu taşların değeri de karat büyüklüğüne göre hesaplanıyor. Pırlantaların maddi değeri de buna göre belirlenirken karat büyük bir role sahip. Ayrıca karat ile ağırlığın birbirine karıştırılmaması gerekmekte. Çünkü ağırlığın büyüklüğü, boyutunun da büyük olduğu anlamına gelmiyor.
Bir karat 200 miligram denk gelir. Dolayısıyla bir karat, 0,2 grama eşittir. Karat, bir taşın görsel anlamda büyüklüğünü ifade etmez. Aksine ağırlığını ifade eder. Bu nedenle birbiriyle aynı karat değerine sahip olan iki pırlantanın farklı boyutlara sahip olması olasıdır.
Karat ölçüsü, pırlantanın değerini belirlemede kullanılan en önemli faktörlerden biridir. Ayrıca karat değeri, günümüze özgü bir kavramdır. Kadim dönemlerde pırlanta ve diğer değerli taşların ölçülerinin belirlenmesinde hassas ölçüm yapma oranı daha düşük yöntemler kullanılmıştır. Keçiboynuzu tohumlarıyla terazi kullanarak ölçüm yapma, bu tekniklerden en öne çıkanıdır.
Pırlantada karat değeri, mücevherin fiyatını belirleyen en önemli faktörlerden biridir. Fakat biricik ve tek faktör değildir. Bununla birlikte pırlanta mücevherin değerini belirleyen birçok farklı unsur vardır. Bunlardan biri karat değerinin de içerisinde yer aldığı pırlanta 4C kuralıdır. 4C kuralı karat özelliğinin yanı sıra bir pırlantanın berraklık, kesim ve renk açısından değerlendirilmesini içerir.
